Sny odgrywają istotną rolę w naszym życiu psychicznym, często pozwalając nam przetwarzać emocje, wspomnienia i codzienne doświadczenia. U osób z demencją, zmiany w funkcjonowaniu mózgu wpływają na wszystkie aspekty życia, w tym na sen i związane z nim marzenia senne. Potocznie mówiąc mózgi tych osób szaleją zarówno w ciagu dnia, jak i w nocy.

Osoby z demencją często doświadczają zaburzeń snu, takich jak:

• trudności z zasypianiem i/lub utrzymaniem ciągłości snu

• zakłócenia/ przerwy rytmu dobowego

• wzmożona senność w ciągu dnia

Badania naukowe wskazują, że zaburzenia snu są częstym problemem wśród osób z demencją. Szacuje się, że od 25% do nawet 35% chorych doświadcza trudności ze snem, co wynika głównie z uszkodzeń w mózgu odpowiedzialnych za regulację cyklu snu i czuwania, takich jak podwzgórze oraz układ siatkowaty. Warto również podkreślić, że nieprawidłowy sen wpływa także na charakter snów, które mogą być bardziej intensywne, dezorientujące lub niepokojące.

Jakie są sny osób z demencją?

Przede wszystkim istotne jest aby mieć świadomość, że sny u osób z demencją często różnią się od tych, które pamiętają osoby zdrowe. Nie dotyczą już teraźniejszości, lecz przeszłości. Nierzadko są one:

1. Chaotyczne i trudne do zrozumienia – Choroba zaburza procesy pamięci i integracji informacji, co może prowadzić do pojawienia się niespójnych lub absurdalnych scenariuszy w snach.

2. Wypełnione wspomnieniami z przeszłości – Demencja często powoduje utratę pamięci krótkotrwałej, ale zachowuje wspomnienia z odległej przeszłości. To może sprawiać, że sny dotyczą zazwyczaj lat młodości lub dawnych wydarzeń.

3. Niepokojące lub lękowe – Osoby z demencją mogą doświadczać koszmarów lub snów związanych z ich zagubieniem, bezradnością czy dezorientacją, co odzwierciedla ich rzeczywiste odczucia w ciągu dnia.

Ciekawą i niezwykle pozytywną informacją płynącą od samych chorujących na demencję jest wiadomość, że w ich snach oni rzadko kiedy chorują na demencję.

Rola snów w emocjonalnym świecie chorego

Sny mogą stanowić okno do emocjonalnego stanu osoby z demencją. Koszmary mogą wskazywać na poczucie zagrożenia, frustrację lub lęk. Natomiast sny bardziej spokojne i uporządkowane mogą świadczyć o chwilach komfortu i poczucia bezpieczeństwa. Jako psycholog jestem również przekonana, że to nieświadomość w naturalny sposób – właśnie poprzez sen prowadzi chorujących na demencję. Osłania ich, dając bezpieczne miejsce schronienia, czy też życiowy cel, którego być może w chorobie im tak bardzo brakuje.

Zdarza się, że sny wpływają na zachowanie chorego po przebudzeniu. Na przykład, osoba może być zdezorientowana, ponieważ ma trudności w oddzieleniu i rozgraniczeniu dnia i nocy, snu i jawy – snu i rzeczywistości, co może prowadzić w gruncie rzeczy do nieporozumień lub lęku.

Jak opiekunowie mogą zatem wspierać chorego?

Przede wszystkim poprzez:

1. Zapewnienie spokojnego środowiska snu:

• stworzenie regularnej rutyny snu

• unikanie bodźców pobudzających wieczorem, takich jak jasne światło czy głośne dźwięki

• wygodne, przyjazne otoczenie, które daje poczucie bezpieczeństwa

2. Rozmowy o snach:

• jeśli chory chce opowiedzieć o swoich snach, warto wysłuchać go z uwagą i bez oceniania

• pomoc w rozróżnieniu snu od rzeczywistości poprzez spokojne wyjaśnienia

3. Wsparcie emocjonalne

• jeśli sny wywołują lęk lub niepokój, pomocne może być zaoferowanie pocieszenia lub bliskości

4. Konsultacja z lekarzem

• w przypadku nawracających koszmarów lub problemów ze snem warto skonsultować się z lekarzem. Niektóre leki lub terapie mogą pomóc złagodzić te objawy.

Kochani, kończąc już pragnę podkreślić, że sny u osób z demencją są nie tylko odzwierciedleniem ich stanu neurologicznego, ale także emocjonalnego. Zrozumienie charakteru tych snów może pomóc opiekunom lepiej wspierać swoich podopiecznych, zarówno w codziennym życiu, jak i w zarządzaniu ich emocjami. Kluczem jest cierpliwość, empatia i otwartość na potrzeby chorego – zarówno te jawne, jak i wyrażane właśnie poprzez ich sny.

P.S. Jeśli masz doświadczenie z osobami chorującym na demencję i zauważyłeś, jak ich sny wpływają na ich samopoczucie, podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzach. Wspólnie możemy budować większe zrozumienie tego niezwykłego aspektu ich życia.